Yuliya Navalnaya: “Ərim Zəhərlənərək Qətlə Yetirilib” – Qərb Laboratoriyaları Nəticələri Niyə Gizlədir?

Yuliya Navalnaya

Rusiyalı müxalifət lideri Aleksey Navalnının həyat yoldaşı Yuliya Navalnaya ərinin həbsxanada zəhərlənərək öldürüldüyünü iddia edib. Onun sözlərinə görə, bu iddia Rusiyadan gizli şəkildə çıxarılan bioloji nümunələri analiz edən iki müstəqil xarici laboratoriyanın rəyi ilə təsdiqlənir. Digər müxalifətçi Vladimir Kara-Murza isə bu nəticələrin Qərb və Rusiya xüsusi xidmət orqanları arasındakı “razılaşmalar” səbəbindən açıqlanmadığını irəli sürüb.

Navalnaya bildirib ki, 2024-cü il fevralın 16-da Arktikadakı həbsxana koloniyasında ərinin ölümündən sonra tərəfdarları onun nəşindən bioloji nümunələr əldə edərək “etibarlı yolla” xaricə göndərməyə nail olublar. "Ən azı iki ölkənin laboratoriyaları bu nümunələri müstəqil şəkildə yoxlayıb və bu nəticəyə gəlib ki, Aleksey zəhərlə qətlə yetirilib," deyə o bəyan edib. Lakin Navalnaya həmin laboratoriyaların və yerləşdikləri ölkələrin adlarını açıqlamayıb.

Birbaşa ittihamla çıxış edən Navalnaya deyib: “Mən bəyan edirəm ki, [Rusiya prezidenti] Vladimir Putin mənim ərim, Aleksey Navalnının qətlində günahkardır”. O, həmçinin Rusiya kəşfiyyat orqanlarını qadağan edilmiş kimyəvi və bioloji silahlar hazırlamaqda ittiham edib və tədqiqat aparan laboratoriyalardan nəticələrini dərc etmələrini tələb edib.

Bu iddia Rusiyanın Federal Cəzaçəkmə Xidmətinin rəsmi məlumatı ilə tam ziddiyyət təşkil edir. Qurumun açıqlamasına görə, Navalnı “gəzintidən sonra özünü pis hiss edib, demək olar ki, dərhal huşunu itirib” və reanimasiya cəhdləri uğursuz olub. Navalnaya bəzi şübhəli detallara diqqət çəkib: həbsxana əməkdaşları ərində qıcolmaların olduğunu desələr də, bu, rəsmi məhkəmə-tibbi ekspertiza rəyində qeyd edilməyib. Bununla belə, rəydə onun ölümündən 30-40 dəqiqə əvvəl dirsəklərində və dizlərində qansızmaların olduğu yazılıb.

Özü də iki dəfə zəhərlənmə cəhdindən sağ çıxmış rusiyalı müxalif siyasətçi Vladimir Kara-Murza laboratoriyaların susqunluğunun mümkün səbəbini izah edib. O, nəticələrin xüsusi xidmət orqanları arasındakı gizli razılaşmalara görə gizli saxlandığına inanır. Kara-Murza öz təcrübəsini xatırladaraq bildirib ki, FTB onun zəhərlənməsi ilə bağlı təhqiqatın tam nəticələrini kəşfiyyatın "mənbə və ya metodlarını" qoruyan 1947-ci il milli təhlükəsizlik qanununa istinad edərək açıqlamaqdan imtina edib.

Kara-Murzanın fikrincə, Navalnı ilə bağlı nəticələrin dərc edilməsi Qərb hökumətləri üçün problemlər yaradardı. “Əgər Qərb laboratoriyaları analiz nəticələrini açıqlasa, bu, Rusiya Federasiyasının Putinin rəhbərliyi altında qadağan olunmuş kimyəvi silahları istehsal və istifadə etdiyini rəsmən təsdiqləyər,” o vurğulayıb. Bu, beynəlxalq Kimyəvi Silahların Qadağan Olunması Konvensiyasının pozulması olardı və Qərb liderlərinin çəkindiyi qətiyyətli bir reaksiya tələb edərdi.

Rusiya daxilində ədalət axtarışı cəhdləri isə əngəllənib. Salexard şəhər məhkəməsi Navalnının anası Lyudmila Navalnayanın oğlunun qətli ilə bağlı cinayət işinin açılması tələbi ilə bağlı şikayətinin icraatını dayandırıb.